Melis Twillert

Je suis né,,nl,spakenburg,,nl,après environ,,nl,années de l'école primaire, je devais quitter l'école à 12 ans parce que mon père a eu un accident avec des conséquences fatales,,nl,et quand je si bien et le mal comme il était nécessaire pour gagner leur vie,,nl,à,,nl,était que presque,,nl,mais a commencé à l'entrée du travail,,nl,ils me eurent bientôt avec mon Scruff,,nl,La première fois que je le droit de choisir,,nl,en Allemagne et à la réalisation du mur de l'Atlantique sur l'île de Walcheren,,nl,semaines ne se fait pas différemment que le matin apportant ma carte de travail,,nl,et la nuit prendre le plus tard possible pour obtenir de nombreuses heures,,nl,Je pouvais le modifier alors je suis venu dans la législation des accidents,,nl,tremper,,nl,mourir,,sk,semaines, j'étais de retour,,nl,J'ai eu peu de sens,,nl 7-7-1922 te Spakenburg. Na ongeveer 7 jaren lager onderwijs moest ik met mijn 12e jaar de school verlaten omdat mijn vader een ongeluk kreeg met dodelijke afloop, en ik toen zo goed en kwaad als het ging de kost moest verdienen. Tot 1940 ging dat zo’n beetje, maar toen de arbeidsinzet begon, hadden ze mij al gauw bij m’n kladden. De eerste keer mocht ik kiezen, naar Duitsland of helpen bouwen aan de Atlantikwal op het eiland Walcheren. Après 4 weken anders niet gedaan te hebben dan ’s morgens mijn werkkaart wegbrengen, en ’s avonds zo laat mogelijk halen om veel uren te krijgen, kon ik het zo bewerken dat ik in de ongevallenwet kwam voor 6 weken. Na die 6 weken moest ik weer terug, waar ik weinig zin in had. Après 14 jours passés à Domburg ont les barrages ont été bombardés à Dortmund,,nl,Presque toutes les entreprises ont alors dû plier bagage et sont allés avec le matériel et l'équipage à Vlissingen à bord du train et sous la surveillance stricte Todt a poursuivi en Allemagne,,nl,pris,,nl,La société où je me suis inscrit le samedi quitterait,,nl,Et parce que le pont qui relie le continent à Walcheren était sous surveillance stricte allemande,,nl,il n'a pas été facile sans Walcheren,,nl,ürlabschein,,de,laissant carte de vacances,,nl,La seule chose à mettre l'Escaut a dû patauger dans à marée basse,,nl,Ce que nous les jeudis avec,,nl,l'homme a essayé,,nl,Au moment où nous sommes arrivés à la rivière Scheldt,,nl,J'étais encore,,nl,l'homme à la,,nl,l'homme venu de ne pas bien marcher dans les trous,,nl,Comme je l'ai appris plus tard que,,nl,l'homme est venu librement à l'autre extrémité,,nl. Haast alle firma’s moesten toen de boel inpakken en gingen met materiaal en bemanning in Vlissingen op de trein en onder strenge Todt-bewaking ging het op Duitsland aan.

Gepakt

De firma waar ik ingeschreven stond zou zaterdags vertrekken. En omdat de brug die Walcheren met het vaste land verbindt onder strenge Duitse bewaking stond, was het niet makkelijk om Walcheren zonder (ürlabschein) verlofpas te verlaten. Het enige wat er overschoot was de Schelde bij eb te doorwaden. Wat wij donderdags met 30 man probeerden. Tegen dat wij bij de Schelde kwamen, ging ik met nog 4 man bij die 30 man vandaan om niet te veel in de gaten te lopen. Naar ik later hoorde zijn die 25 man ongehinderd aan de andere kant gekomen. Quand nous sommes arrivés tout était calme sur l'Escaut,,nl,Le seul obstacle est que nous au sujet,,nl,mètre a dû patauger dans l'eau autour du cou,,nl,Nous sommes tous allés dans l'eau et avait environ,,nl,passé quand soudain un bateau à moteur et un couple a émergé en attente sur le côté,,nl,Deux ou trois fois a été tiré si les balles ont atterri à côté de nous dans l'eau,,nl,Nous fûmes bientôt toutes les mains dans le cou,,nl,L'exercice est venu nous,,nl,et nous devions réussir à élevé,,nl,Quand nous sommes arrivés à terre,,nl,est allé sur une voiture à Middelburg,,nl,où nous avec,,nl,l'homme nu pari jeté dans une cellule,,nl,Vendredi après-midi, nous sommes retournés à nos vêtements secs et ont été interrogés,,nl,et a obtenu droit,,nl,bastonnade accoutumer,,nl,Samedi à notre cabinet,,nl,et à midi dans le train,,nl,Rencontré,,en, de enige hindernis was dat wij ongeveer 15 meter door het water moesten waden tot ongeveer aan de hals. Wij gingen alle te water en hadden ongeveer 2/3 afgelegd toen er opeens een motorboot te voorschijn kwam en een paar wachten aan de kant. Er werd een paar maal zo geschoten dat de kogels naast ons in het water terecht kwamen. Wij stonden gauw allemaal met de handen in de nek. De boor kwam bij ons, en we werden er met slaag in gehesen. Toen wij aan de wal kwamen, ging het op een auto terug naar Middelburg, waar wij met 5 man naakt in een cel weden gegooid. Vrijdagsmiddags kregen wij onze kleding droog terug en werden verhoord, en kregen meteen 5 stokslagen om te wennen. Zaterdags terug naar onze firma, en ’s middags op de trein. Met 30 homme en nous de midi a Boxcar,,nl,heures loin de Flushing,,nl,La route conduit par le milieu du Brabant et de nombreux garçons avaient câblé la maison ils sont passés,,nl,Dans les gares, nous passâmes était donc beaucoup de gens,,nl,Entre Goes et Bergen op Zoom Train venait de s'arrêter et différents ceux sortis de la voiture pour faire ce que soi-disant, et puis essayer d'esquiver le grain qui a grandi le long de la piste,,nl,Mais le train a commencé à bouger,,nl,quelques salves ont été tirées par le maïs,,nl,Et tout le monde a fait les jambes pour revenir dans la voiture,,nl,évasion,,af,t,,en,Maintenant, la seule chance restait à sauter pendant la conduite et dans les stations où il était bondé avec des gens,,nl,Nous étions dans chaque voiture,,nl 3 uur uit Vlissingen weg. De weg leidde midden door Brabant en veel jongens hadden naar huis getelegrafeerd dat ze langs kwamen. Op de stations waar wij langs kwamen stond dan ook veel volk. Tussen Goes en Bergen op Zoom had de trein even stilgestaan en verschillenden gingen uit de wagon om zogenaamd wat te doen en dan proberen om weg te duiken in het koren dat langs de spoorbaan groeide. Maar tegen dat de trein zich weer in beweging zette, werden er een paar salvo’s afgevuurd door het koren. En iedereen maakte benen om terug te komen in de wagon.

Ontsnapt

Nu bleef de enige kans nog om er onder het rijden af te springen en op stations waar het druk was met volk. Wij hadden in elke wagon 2 homme de Todt comme la surveillance,,nl,et avait-il que les portes étaient ouvertes,,nl,il n'y avait qu'une balle de paille à rouler,,nl,Quand nous Bergen op Zoom avait passé je me suis assis sur des ballots de paille et sont plus tard,,nl,Lorsque Breda en vue, on pouvait voir de loin qu'il était très occupé sur les plates-formes,,nl,«C'est ma seule chance de sortir en Allemagne » et était prêt à sauter,,nl,Le train avait alors une vitesse d'environ,,nl,km,,en,mais je me suis consolé avec la pensée si je saute au milieu de la foule, je serai toujours là,,nl,ou tout au plus deux jambes cassées. « Mais il a fini bien,,nl,Un seul gardien m'a sauté après,,nl,Je me suis alors eu une fuite de la station,,nl, en hadden dat mee dat de deuren open mochten blijven, alleen was er een baal stro voor gerold. Toen wij Bergen op Zoom waren gepasseerd ging ik op de balen stro zitten en later staan. Toen Breda in zicht kwam kon men al van verre zien dat het ontzettend druk was op de perrons. J'ai pensé que: ‘Het is mijn enige kans om niet in Duitsland te komen’ en ging klaar staan om te springen. De trein had toen een gangetje van zo’n 70 km, maar ik troostte mij met de gedachte ‘als ik midden in het publiek spring kom ik er toch nog, of op zijn hoogst met een paar gebroken benen.’ Maar dat liep goed af, alleen een wacht sprong mij na. Ik ben toen het station uitgelopen. Juste à l'extérieur d'une pile de boîtes vides se tenait là et je rampé sous,,nl,J'ai attendu une heure, puis je l'ai acheté un billet à Amersfoort et a été dimanche matin à la maison au lieu de l'Allemagne,,nl,A partir de là se cachait,,nl,et avait pratiquement pas remarqué que j'étais,,nl,voyagé partout et si des documents ont été invités exprimé dans une ancienne carte de vacances ils ont toujours sous les yeux de Walcheren,,nl,Mais je suis à plusieurs reprises pourchassé Hilversum par des agents de la terre,,nl,mais que ce soit pour me faire ou l'anguille fumée que j'avais avec moi que je ne sais pas,,nl,et cela a toujours été la question,,nl,octobre,,nl,Vous avez eu au drame Wells,,nl,J'étais libre et ne pouvait pas imaginer que je y arriver aussi à l'expérience,,nl, heb een uur gewacht en heb toen een kaartje gekocht naar Amersfoort en was zondagsmorgens thuis in plaats van Duitsland.
Van toen af aan was in onderduiker, en had er zo goed als geen erg in dat ik het was, reisde overal heen en als er papieren werden gevraagd drukte in ze altijd een oude verlofpas onder de ogen van Walcheren. Wel ben ik een paar keer in Hilversum nagezeten door landwachters, maar of het nu om mij te doen was of om de gerookte paling die ik bij me had dat weet ik niet, en dat is altijd de vraag gebleven. Op 1 okt. Had je het drama te Putten, ik was nog vrij en kon me niet indenken dat ik daar ook nog mee te maken zou krijgen. Lundi, je suis allé à Nijkerk pour les pommes de terre pour le stock d'hiver,,nl,et comme les histoires les plus laids circulaient,,nl,pris à nouveau,,nl,Octobre, je suis allé le soir avec mon oncle à écouter le quartier de l'émetteur orange huit heures et neuf heures du Feldgendarmerie me avait,,nl,Le bloc avant du bloc de logement « Pol » nom a été déposé autour,,nl,Tout le monde avait à l'époque,,nl,la maison en étant donc il y avait peu de gens le long de la route pour avertir,,nl,Donc, je croyais mes camarades dans la rue,,nl,et il y avait aussi,,nl,mais leur nez à Korlaar contre la clôture,,nl,J'étais belle dans leurs mains, et était aussi très pratique avec mon nez contre la clôture,,nl,M,,en, en daar deden de lelijkste verhalen de ronde.

Weer gepakt

Op 4 oktober ging ik ’s avonds bij m’n ome naar de Oranje-zender luisteren van kwart over acht en om negen uur had de Feldgendarmerie mij te pakken. Het voorste blok van het woningblok ‘de Pol’ genaamd was rondom afgezet. Iedereen moest toentertijd om 8 uur thuis wezen dus waren er weinig mensen langs de straat om te waarschuwen. Ik dacht dan ook dat mijn kameraads aan de straat stonden, en die stonden er ook wel, maar met hun neus bij Korlaar tegen de schutting. Ik liep mooi in hun handen en stond heel handig ook met mijn neus tegen de schutting. M. Heinen est venu chercher un peu d'air et a été une fois encore venir voir la rue et était la même chose que moi,,nl,Quand elle plus tard, un couple a persisté à compter a pris une jambe,,nl,Il y avait même tiré sur lui, mais en vain,,nl,Korlaar a été suivi au lot d'armes,,nl,parce qu'ils étaient le résident P étant arrivés,,nl,Vermeer est soupçonné de,,nl,Quand ils arrêtent la recherche, nous avons été amenés un par un pour le commandant,,nl,Qui avait de bons papiers,,nl,venez rentrer à la maison,,nl,Quand je tiré que sur,,nl,J'avais aucune preuve valable et que le soir même allé le long de la Ortskommandatür à Amersfoort,,nl,Je soigneusement dans le sous-sol,,nl,le ingericht ce que cel,,de,a été transféré,,nl,Il était là un logement gratuit d'une nuit,,nl. Toen ze er even later weer een paar aanhielden om in te rekenen nam er één de benen. Er werd nog op hem geschoten maar zonder resultaat. Bij Korlaar werd de hele boel nagezocht naar wapens, daar waren ze om gekomen daar de inwonende P. Vermeer er van verdacht werd. Toen ze uitscheiden met zoeken werden wij één voor één voor de commandant geleid. Wie goede papieren had, kom naar huis gaan. Toen schoot ik alleen over, ik had geen geldig bewijs en ging dezelfde avond nog mee naar de Ortskommandatür in Amersfoort, waar ik netjes in de kelder, die ingericht was als cel, werd ondergebracht. Dat was daar een nacht gratis logies. Le lendemain matin, je fus réveillé d'une manière qui me souvenir longtemps,,nl,et a dû monter à l'étage,,nl,Après avoir interrogé un certain temps que j'ai été laissé seul,,nl,J'ai été amené tromper la salle à manger et il y avait encore quelques gars ce soir-là ont été arrêtés sous Oosterbeek,,nl,qui étaient français et Dennis Plantinga de Ede,,nl,deux frères,,nl,Les trois d'entre nous étaient Avenue,,nl,apporté,,de,Très vite, je pouvais voir comment, si le commandant du camp qui a conduit le sceptre,,nl,Nous sommes arrivés à Kotella sur le bureau et quand nous avons laissé la porte ouverte, il est allé à son temps polonais que je ne comprends pas,,nl,mais bientôt remarquer,,nl,Nous avons été réprimandés pour Verdammte et Englanders,,nl,illisible,,nl,et plus,,nl, en moest mee komen naar boven. Na een tijdje ondervraagd te zijn werd ik met rust gelaten. Ik werd nar de eetzaal gebracht en daar zaten nog een paar jongens die ’s nachts waren gearresteerd onder Oosterbeek, dat waren Frans en Dennis Plantinga uit Ede, twee broers. Met zijn drieën werden wij naar Laan 1914 gebracht. Al heel gauw zou ik merken hoe of de kampcommandant daar de scepter voerde. Wij kwamen bij Kotella op het bureau en toen wij de deur open lieten staan ging hij zijn Pools te keer waar ik niets van verstond, maar gauw zou merken. Wij werden uitgescholden voor verdammte Englanders en (onleesbaar) en meer. Du bureau, nous sommes allés à la si célèbre roseraie où nous avons presque toute la journée été,,nl,Le soir, je suis arrivé à la Spikes Wells dans la caserne et je suis resté avec eux jusqu'à la fin,,nl,Neuengamme,,en,La vie à Amersfoort bientôt plus et,,nl,Je suis allé avec Wells Spikes pas sur l'Allemagne,,nl,J'avais d'abord été été mis à,,nl,Egyptiens Dort qui étaient à l'aéroport Deelen mais il a été enlevé plus tard,,nl,Le voyage en Allemagne J'ai aimé mauvais,,nl,Trois jours rien à manger que quelques betteraves à sucre,,nl,ce n'est pas facile,,nl,J'étais à moitié et moitié heureux nous sommes arrivés à Neuengamme,,nl,mais avait jamais imaginé que je me souviendrais plus tard ce camp de terreur,,nl. ’s Avonds kwam ik bij de Puttenaren in de barak en ben tot het einde bij ze gebleven.

Neuengamme

Het leven in Amersfoort was gauw voorbij en 11 okt. ging ik met de Puttenaren op stap naar Duitsland. Ik was eerst nog ingedeeld geweest bij 60 Dortenaren die naar het vliegveld Deelen moesten maar werd daar later weer bij vandaan gehaald. De reis naar Duitsland beviel mij slecht. Drie dagen niets te bikken dan een paar suikerbieten, dat valt niet mee. Ik was half en half blij dat wij in Neuengamme arriveerden, maar had toen nooit kunnen denken dat ik met schrik later aan dat kamp zou terugdenken. Je me suis vite remarqué que échappèrent ici était pas question et beaucoup de ceux qui avaient de grandes bouches,,nl,marchèrent maintenant comme des agneaux à l'abattoir de Neugengamme,,nl,Nous avons tous été conduits dans un grand sous-sol de protection,,nl,De là, nous sommes allés à chaque fois dans des groupes de,,nl,l'homme à la salle de bain,,nl,où nous avons été dépouillés de vêtements,,nl,bijoux,,nl,anneaux et de l'argent,,nl,Il se déshabillait dans une chambre,,nl,alors vous êtes allé dans une autre pièce,,nl,Ensuite, il y avait un kapo dans la porte avait encore de regarder sous votre langue si vous ne l'aviez pas des bijoux cachés,,nl,La salle de bain était sur la coupe chauve corps et rasés et douchés,,nl,À l'automne, puis un pantalon mince,,nl,T-shirt mince et une veste,,nl,Trop petit,,nl,mais oui,,nl,Vous saviez où vous étiez arrivé et vous avez commencé votre commande par l'état,,nl, marcheerden nu als lammeren naar de slachtbank van Neugengamme.
Wij werden allemaal in een grote schutkelder gedreven. Daar vandaan gingen wij elke keer in groepen van 50 man naar de badkamer, waar wij ontdaan werden van kleding, sieraden, ringen en geld. Het was in de ene kamer uitkleden, dan ging je naar een andere kamer. Dan stond er in de deur een Kapo die nog onder je tong moest kijken of je geen sieraden verborgen had. In de badkamer werd iedereen over het gehele lichaam kaal geknipt en geschoren en gedoucht. In de herfst en dan een dun broekje, een dun hemdje en een colbertjasje, alles veel te klein, maar ja, je wist waar je was aangeland en je begon je naar de toestand te schikken.

une potence,,nl,Il était dimanche matin quand nous nous sommes réveillés la première fois en Neuengamme,,nl,un jour pour se souvenir,,nl,Quand nous sommes arrivés les premières tranches de pain avec un peu de margarine et de la propagation d'une tasse de café chaud substitut,,nl,Je me suis dit,,nl,« Si nous gardons donc nous ne pouvons pas se plaindre. » Mais j'oublié,,nl,il fallait travailler pour manger à ce peu trop dur et,,nl,Puisque nous ne sommes arrivés que nous devons encore travailler,,nl,Cela est devenu le dimanche, mais fait une demi-journée, puis vous avez eu un gros appel d'après-midi et souvent un match de football,,nl,Alors, je regardais mes yeux quand il y a été joué un match international dans l'après-midi,,nl,Après le football est venu à un grand stand sur la place,,nl,Plus tard, il est apparu que c'était un gibet,,nl

Het was zondagmorgen toen wij de eerste keer in Neuengamme ontwaakten, een dag om nooit te vergeten. Toen wij de eerste sneden brood met een beetje margarinesmeersel en een kop warme koffiesurrogaat kregen, zei ik tegen me zelf: ‘Als wij het zo houden mogen we niet mopperen.’ Maar ik vergat, dat je op datzelfde beetje eten ook moest werken en hard. Daar wij pas waren aangekomen hoefden wij nog niet te werken. Dat werd ’s zondag maar een halve dag gedaan en dan had je ’s middags groot appél en ook vaak een voetbalmatch. Ik keek dan ook m’n ogen uit toen er ’s middags een interlandwedstrijd werd gespeeld. Na het voetballen kwam er een groot stellage op het plein. Later bleek dat dat een galg was. Personne ne devrait vouloir quitter la place et nous avons tous dû regarder le russe qui a été pendu parce qu'il avait volé une nuit de pain dans la cuisine,,nl,Il était très difficile de voir que,,nl,mais habituer éventuellement,,nl,Bientôt, nous avons appris que nous serions pour une commande en bonne santé,,nl,Et il y avait aussi fait rien d'autre que faire avancer les choses pour que le prochain voyage,,nl,Pendant la journée, nous avons été laissés à nous-mêmes, et la nuit nous avons été dégringolé hors du lit pour coudre des numéros sur nos vêtements,,nl,S'il y avait dans le raid aérien du soir,,nl,il était quelque chose de terrible,,nl,Ensuite, vous avez été pris avec des chiens et des matraques dans l'abri de,,nl,Il y avait aussi souvent tués dans,,nl,Mardi soir, nous sommes allés à nouveau à Husum transportions,,nl. Het was ontzettend hard om dat aan te zien, maar dat op den duur wel wennen. Al gauw hoorden we dat wij naar een buitencommando zouden worden gezonde. En daar werd ook niets anders gedaan dan de boel in orde brengen voor de volgende reis. Overdag werden wij aan ons lot overgelaten en ’s nachts werden wij uit het bed getrommeld om nummers op onze kleding te naaien. Als er ’s avonds luchtalarm was, dat was iets verschrikkelijks. Dan werd je met honden en gummistokken achter je aan de schuilkelder ingeslagen. Daar vielen dan ook vaak doden bij. Dinsdagnacht gingen wij weer op transport naar Husum. Depuis notre arrivée,,nl,octobre,,,nl,Il est apparu tous les Hollandais assis et quelques gars de nous ferait remarquer l'autre jour,,nl,Réservoir Wallen dig Nous étions situé dans un ancien camp du ministère du Travail,,nl,Beaucoup trop petit pour tant d'hommes,,nl,Nous dormions rapprochés o le sol et se plaignit amèrement et ne savaient pas que ce sera encore pire,,nl,Nourriture,,nl,nous ne pouvions pas se plaindre,,nl,Au début, trop peu,,nl,mais mieux que dans Neuengamme,,nl,Le travail était dur,,nl,remparts de réservoir,,nl,mètres de profondeur creuser,,nl,qui est tombé pour la plupart comptent pas sur le coût maigre,,nl,Et les coups ont été traités,,nl,il était terrible,,nl,Il y avait un Amsterdam travailleur,,nl,qui a frappé les choses au large ou vous étiez encore moins comme un chien,,nl,Le deuxième jour, j'étais au travail,,nl 18-19 oktober aan. Daar bleken al Hollanders te zitten en dat zouden sommige jongens van ons de andere dag wel merken. Tankwallen graven Wij kwamen te liggen in een voormalig kamp van de Arbeidsdienst. Veel te klein voor zoveel man. We sliepen dicht opeen o de vloer en klaagden steen en been en hadden niet in de gaten dat het nog slechter kom. Het eten, daar mochten we niet over klagen. In het begin wel te weinig, maar beter dan in Neuengamme. Het werk was zwaar: tankwallen van 3 meter diep graven, dat viel voor de meeste niet mee op de schrale kost. En de klappen die er uitgedeeld werden, dat was verschrikkelijk. Er was een Amsterdammer als voorarbeider, die sloeg er op los of dat je nog minder als een hond was. De tweede dag dat ik op het werk was, Je fis connaissance avec un kapo qui m'a appris bien par moi,,nl,battant pour l'assigner avec un bâton et coups de pied,,nl,dents pour les souches sur ma mâchoire,,nl,Après une semaine, vous étiez là encore habitué à et le matin comptais sur vous obtenir,,nl,plier,,de,Got vous avez eu plus de chance,,nl,Vous avez obtenu moins que vous avez eu la chance,,nl,Après avoir mangé plus bijkwamen était encore pire et les tiges de chou ne sont pas trop cuits plus,,nl,Beaucoup ne pouvaient pas supporter la maladie redoutée et la dysenterie fait son entrée,,nl,Aussi dans nos casernes,,nl,de,,es,le propriétaire de « The Big Gulp ',,nl,le net z'n,,de,assis dans ma chambre,,nl,a été le premier et a été inclus dans une infirmerie que l'on appelle,,nl,mais,,nl 7 klappen met een schoppenstok toe te bedelen en 2 tanden uit m’n onderkaak te stompen. Na een week was je daar ook weer aan gewend en ’s morgens bij het opstaan rekende je op 10 klappen. Kreeg je er meer dan had pech, kreeg je er minder dan had je mazzel. Nadat er meer bijkwamen werd het eten ook slechter en de koolstronken werden niet gaar gekookt meer. Velen konden dat niet verdragen en de gevreesde ziekte dysenterie deed zijn intocht, ook bij ons in de barak. De fils van de kastelein van ‘De Grote Slok’ , die net als z’n père bij mij op de kamer zat, kreeg het het eerst en werd opgenomen in een zogenaamd ziekenzaaltje. Maar 31 Octobre, nous avons dû partir parce que le travail était presque terminé et nous sommes allés à Ladelund à Flensburg,,nl,Père et fils ont été séparés pour faire son dernier voyage à Ladelund,,nl,Novembre, nous y sommes allés travailler,,nl,Et nos rangs étaient plus minces par jour de plus en plus la dysenterie,,nl,Au début, il était donc qu'aucun aliment,,nl,il était,,nl,hausse pm,,nl,alors vous avez une tranche de pain,,nl,heures sur l'appel,,af,il fallait tenir jusqu'à ce qu'il soit clair,,nl,habituellement une heure ou,,nl,puis marcher quelques heures ou des camions pour travailler,,nl,les parois du réservoir météo excavés,,nl,h, à un temps de travail sans repos alors que,,nl,Et puis en enfer,,nl,vie dans les camps,,nl,sur,,sv,heures, ils avaient de la nourriture chaude soi-disant,,nl,une tasse de thé et de la soupe,,nl,pelkartoffeln aussi grand que pluvier,,nl. Vader en zoon werden gescheiden om zijn laatste reis te maken naar Ladelund.

Ladelund

Op 1 november gingen wij daar aan het werk. En onze gelederen werden met de dag dunner door de toenemende dysenterie. In het begin kreeg men zo wat geen eten. Het was om 5 uur opstaan, dan kreeg je een snee brood, à 6 uur op het appél, dan moest je blijven staan totdat het licht was, meestal toe een uur of 8 en dan een paar uur lopen of met trucks naar het werk, weer tankwallen graven, de 9 à 5 uur werd er aan een stuk door gewerkt zonder rustpoos. En dan weer terug naar de hel: het kampleven. Om 6 uur kreeg men zogenaamd warm eten: een theekopje soep en 4 pelkartoffeln zo groot als een kievitsei. Nous avons eu une semaine de pluie et nous avons couru une semaine frusques tout mouillé,,nl,La caserne fuite comme une clé,,nl,Vous pouvez parfois être mieux dormir sous la pluie que dans la caserne,,nl,malade rapport matin,,nl,il y avait juste vous poursuivirent en dehors comme une meute de chiens,,nl,Les plaies ont été reliés avec du papier,,nl,les médicaments ne sont pas,,nl,le seul médicament était une tasse de café succédané puis ils se sont fait sage, mais il a aidé,,nl,Je suis arrivé à connaître quelques Geurt Klaphek de petite Diermen,,nl,Par petites chaussures, il a, il a sur ses talons taches premières,,nl,Par papiers pourris liés et après il loin quelques jours, ils ont été piqués taches aussi grand que la moitié d'un oeuf,,nl,mais aussi bien,,nl,Ensuite, il était trop tard,,nl. De barakken lekten als een doorslag. Je kon soms nog beter buiten in de regen slapen dan in de barak. ’s Morgens ziekenrapport, daar werd je net uit elkaar gejaagd als een stel honden. Wonden werden verbonden met papier, medicijnen waren er niet, het enige medicijn was een kop hete surrogaatkoffie en dan maakte men zichzelf maar wijs dat het hielp. Ik leerde daar een zekere Geurt Klaphek uit klein Diermen kennen. Door te kleine schoenen die hij had gekregen kreeg hij rauwe plekken aan zijn hielen. Door het papieren verband rotte het gewoon weg en na een paar dagen waren het ingevreten plekken zo groot als een half ei, maar evengoed werken. Toen het te laat was, Il a été admis dans une caserne à l'hôpital et quelques jours plus tard a été éteint cette jeune vie,,nl,La vie entre eux était sans espoir,,nl,premier,,nl,Une fois, je puis une autre,,nl,Vous partagez que vous vous méritiez jamais obtenu,,nl,Pour remédier à dysenterie signifie le meilleur Norit,,nl,comprimés et la semaine était le médecin du camp quelques boîtes,,nl,qui ont ensuite été rapidement disparu,,nl,Qui a montré un morceau de pain a été le premier,,nl,La plupart ont pris le bois carbonisé du feu et enlever bien dans un plat puis il a été mangée,,nl,L'eau était très mauvaise,,nl,qui a obtenu la dysenterie enivré,,af,À la fin de Novembre, la moitié de la caserne a été nommé infirmerie,,nl,Le curé du village Ladelund se sont plaints des abus dans le camp,,nl,Il est venu presque tous les jours dans le cimetière,,nl. Het leven onder elkander was hopeloos. Het was: eerst 10 keer ik en dan pas een ander. Je deel dat je toekwam kreeg je nooit. Om dysenterie te verhelpen was het beste middel Norit – tabletten en een in de week kreeg de kampdokter een paar doosjes, die waren dan ook gauw verdwenen. Wie een stuk brood liet zien kreeg het eerst. De meeste haalden verkoold hout uit het vuur en dat fijn schrappen in een schaal en dan werd het opgegeten. Het water was ontzettend slecht, wie het dronk kreeg dysenterie. Eind november werd de helft van de barakken ingericht als ziekenbarak. De pastoor van het dorpje Ladelund had geklaagd over de wantoestanden in het kamp. Hij kwam haast dagelijks op het kerkhof, on a remarqué qu'il y avait encore Dutchmen dans le même village,,nl,Cementzakken,,en,Les États étaient légèrement plus doux quelle était la situation dans le camp,,nl,Au travail était le même pied continue,,nl,Le manque de vêtements étaient souvent utilisés pour les sacs de ciment chemise.,,nl,mais malheur si vous avez été pris avec du papier pour votre corps,,nl,Un passage à tabac sévère vous attend,,nl,devaient parfois travailler avec toute la journée jusqu'aux genoux dans l'eau et si vous osez prendre position sur votre pelle se penchant alors vous vous venez pour le kapo préparez-,,nl,Les casernes étaient malades,,nl,Décembre parce que les malades libérés retournerait au camp de Neuengamme mère,,nl,tiers partis,,nl,J'étais moi-même dans,,nl,Comme nous l'avons avec trop d'hommes étaient dans une voiture et tous étaient malades,,nl.

Cementzakken

De toestanden werden iets milder wat de toestand in het kamp betrof. Op het werk ging het op dezelfde voet voort. Door te weinig kleding werden vaak cementzakken voor hemd gebruikt., maar o wee als je gesnapt werd met papier om je lijf. Een flinke aframmeling stond je te wachten, soms stond met de hele dag tot aan de knieën in het water te werken en als je het durfde om eens op je schop te gaan staan te leunen dan kom je je schrap zetten voor de kapo. De ziekenbarakken werden 4 december ontruimd want de zieken zouden weer terug gaan naar het moederkamp Neuengamme. Tweederde vertrok, waar ik zelf ook bij was. Daar wij met te veel man in een wagon lagen en allemaal ziek waren, Il y avait à nouveau différent quand nous tuons,,nl,Décembre est arrivé à Neuengamme,,nl,Nous avons subi le même traitement que lorsque nous sommes finalement arrivés de Hollande,,nl,Nous que nous avons été heureux encore une fois reçu un costume propre,,nl,parce que nous avions eu aucun autre depuis le temps que nous avions quitté,,nl,Seulement maintenant, nous avons le privilège que nous avons obtenu un sous-vêtement en papier qui se composait modèle,,nl,tuyaux de descente,,nl,Il nous avons eu facile,,nl,Les premiers jours, nous avons été mis en quarantaine soi-disant,,nl,mais le uitgestane de la misère Abandonnés appliquer,,nl,Il y avait aussi les Egyptiens Putten sont allés à Meppen qui doit faire le même travail que nous,,nl,Certains d'entre eux que nous avons rencontrés encore,,nl,Un double d'un fermier d'une grande lumière est venue se reposer à l'infirmerie,,nl 6 december in Neuengamme aankwamen. Wij ondergingen dezelfde behandeling als toen wij net uit Holland daar aankwamen. Wij waren blij dat wij weer eens een schoon pakje kregen, want wij hadden geen ander gehad sinds de tijd dat wij waren vertrokken. Alleen hadden wij nu dat voorrecht dat wij een papieren onderbroek kregen die bestond uit model 2 regenpijpen. Daar kregen wij het makkelijk. De eerste dagen lagen wij zogenaamd in quarantaine, maar de uitgestane ellende liet zich daar gelden. Er waren ook nog Puttenaren naar Meppen geweest die hetzelfde werk hadden moeten doen als wij. Enkelen ervan ontmoetten wij nog. Een tweeling van een boer van groot hel kwam op de ziekenafdeling te liggen. L'un était sourd battu dans Ladelund et ils avaient tous deux des blessures et la dysenterie avec le résultat que je ne l'ai jamais revu,,nl,L'ancien Schuiteman a subi le même,,nl,Ne jamais rien viciée malgré le travail acharné et maintenant le temps d'une semaine, il a été fait,,nl,Paardenmarkt,,en,La première fois que nous restions seuls,,nl,mais plus tard est venu tous les mercredis SS - les médecins à passer un test d'une manière qui a rencontré beaucoup marché du cheval,,nl,Tout le monde devait passer nu,,nl,et a vu à nouveau vos jambes correctement sans blessures,,nl,alors vous deviez marcher en arrière à quelques reprises,,nl,et il était souvent un nouveau transport,,nl,Ensuite, il est allé rencontrer la nouvelle misère,,nl,Je peux encore imprimer de moi avec Aalt Arendse,,nl,qui parfois n'a pas été facile,,nl. De oude Schuiteman onderging hetzelfde. Nooit iets gemankeerd ondanks het zware werk en nu in de tijd van een week was het gebeurd.

Paardenmarkt

De eerste tijd werden wij met rust gelaten, maar later kwamen elke woensdag SS – dokters om een keuring te houden op een manier die men veel op paardenmarkten tegenkomt. Een ieder moest naakt voorbij lopen, en zagen je benen er dan weer behoorlijk uit zonder wonden, dan moest je een paar keer heen en weer lopen, en dan was het vaak op een nieuw transport. Dan ging het de nieuwe ellende tegemoet. Ik heb me er met Aalt Arendse steeds van kunnen drukken, wat soms niet mee viel. Plus tard, tous les méchants ont été retirés,,nl,qui irait à un sanatorium,,nl,mais personne n'est revenu de ces gars-là,,nl,Drees Lubbertsen a toujours été rejetée,,nl,Comme il était ma taille et ensemble, nous avons dû partager le lit,,nl,nous a fait deux bons que nous sommes rentrés à notre lit et nous avons eu une semaine pourrait dormir sans encombre,,nl,Il était si beau,,nl,jusqu'au début Mars,,nl,Chaque semaine, le groupe était plus petit Aren Wells,,nl,A un jour, il est venu de grands bus Croix-Rouge danoise dans le camp,,nl,qui a des paquets pour les Danois qui étaient avec nous,,nl,La caserne a été inspecté ensemble une fois de plus et tous ceux qui étaient malades ont été fournis avec d'autres vêtements et sont allés au bus et la route,,nl, die zouden naar een sanatorium gaan, maar niet één is er van die jongens terug gekomen. Drees Lubbertsen werd steeds afgekeurd. Daar dat m’n maat was en wij samen het eenpersoonsbed moesten delen, deed het ons allebei goed als we weer op ons bed arriveerden en we weer een week ongehinderd konden blijven slapen. Het ging zo prachtig, tot begin maart 1945. Elke week werd het groepje Puttenaren kleiner. Op zeker dag kwamen er grote Deense Rode Kruis bussen in het kamp, die hadden pakketten gebracht voor de Denen die er bij ons zaten. De hele barak werd weer eens gekeurd en allen die nog ziek waren werden voorzien van andere kleding en het ging de bus in en weg. Nous avons tous pensé que nous étions sous la garde de la Croix-Rouge danoise,,nl,mais ce fut une déception amère,,nl,La pauvreté extrême a commencé seulement,,nl,Après un tour,,nl,heures nous sommes arrivés à Watenstedt à Brunswick,,nl,Les meilleurs d'entre nous travaillaient au Hermann Goering Werke,,nl,qui était déjà aussi bon que parti ont été bombardés,,nl,L'emplacement était mauvais,,nl,la nourriture était parfois oubliée une fois pour créer,,nl,Et quelques fois quand il était,,nl,Juifs ont fait ou qu'il a été mis au rebut tout à fait ou n'a pas été distribué,,nl,Là, nous étions assis autour,,nl,semaines et a dû quitter à nouveau parce que les Américains et les Russes avançaient rapidement,,nl,mort train,,nl,Tout a été inculpé samedi dans le train et tout le monde était à moitié allemande contre la toux,,nl,un peu de margarine et un morceau de saucisse,,nl,Nous ne savions pas ce qui nous est arrivé,,nl, maar dat viel bitter tegen. De grootste armoede begon pas. Na een rit van 10 uren kwamen wij in Watenstedt bij Brunswijk aan. De besten onder ons konden aan het werk op de Hermann Goering Werke, die toen al zo goed als weg waren gebombardeerd. De ligging was er slecht, het eten werd wel eens een keer vergeten om het op te scheppen . En sommige keren als het er was, zorgden de Joden wel dat het weggegooid werd of helemaal niet werd uitgedeeld. Daar zaten wij ongeveer 3 weken en moesten weer vertrekken omdat de Amerikanen en Russen snel oprukten.

Dodentrein

Alles werd zaterdags in de trein geladen en ieder kreeg een halve Duitse kuch, wat margarine en een stuk worst. Wij wisten niet wat ons overkwam, nous avions pas longtemps un gros morceau de pain donné,,nl,Personne ne savait alors qu'il devait le faire le jeudi prochain très,,nl,nous étions,,nl,est chargé dans les wagons,,de,l'homme dans un wagon,,nl,et qu'il était alors un peu en avant et en arrière, mais,,nl,Dans les wagons de charbon sans toit au-dessus de nos têtes,,nl,La vie était sans espoir et la plupart viennent, il ne se soucie pas de savoir si elles ont été retranchées aujourd'hui ou demain,,nl,Dans cette voiture, j'ai appris,,nl,g,,en,V.D,,cs,Sondage,,en,savoir,,de,Drees Lubbertsen,,nl,a ensuite été laissé à Neuengamme et,,nl,van Beek,,nl,plus tard, mon partenaire était,,af,assis dans une autre voiture,,nl,L'homme était très bien à elle,,af,Nourriture qu'il n'a pas,,nl,Sa seule question était de l'eau et nous avons obtenu ni,,nl,Il y en avait qui a attrapé leur urine et bu oeuf,,nl. Niemand wist toen dat hij er heel mee moest doen tot de volgende donderdag. Wij werden met 3300 man in wagons geladen, 80 man in een wagon, en daar ging het dan een eindje vooruit en maar weer terug. In kolenwagons zonder dak boven ons hoofd. Het leven was hopeloos en de meeste kom het ook niets schelen of ze vandaag kapot gingen of morgen. In die wagon leerde ik G. v.d. Poll kennen. Drees Lubbertsen was toen achtergebleven in Neuengamme en G. van Beek, die later m’n maat was, zat in een andere wagon. Die man was er erg aan toe. Eten deed hij niet meer. Zijn enige vraag was water en we kregen geen van beide. Er waren er die hun eigen urine opvingen en opdronken voor de dorst. Il y avait ceux qui a sauté de désespoir du wagon comme elle voyait parfois un fossé avec de l'eau,,nl,mais avant d'avoir eu la SS dans l'eau - ers les déjà tourné,,nl,il y avait encore un peu plus de place pour se situer,,nl,Jeudi matin, nous avons eu une toux moitié nous nous sommes envolés comme des loups,,nl,Vendredi nous étions à Oranienburg et est allé directement aux usines d'avions Henkel,,nl,parce qu'ils ne pouvaient pas l'utiliser, et la nuit le temps a continué,,nl,Chaque fois que nous sommes arrivés au train comme il était se précipiter comme nous,,nl,Le dimanche nous sommes arrivés à Ravensbrück,,nl,où nous déchargeons,,nl,Dans notre voiture, nous étions encore,,nl,homme sur la,,nl,Dans la plupart des voitures ce fut le cas,,nl,Avec que le transport,,nl, maar voordat ze bij het water waren hadden de SS – ers hen al doodgeschoten, dan was er weer een beetje meer plek om te liggen. Donderdagsmorgens kregen we weer een halve kuch waar we op aan vlogen als wolven. Vrijdags waren we bij Oraniënburg en gingen meteen door naar Henkel vliegtuigfabrieken, daar konden ze ons ook niet gebruiken en ’s nachts ging het weer verder. Elke keer kwamen wij treinen tegen die net zo aan het scharrelen waren als wij.
’s Zondags kwamen wij in Ravensbrück aan, waar wij uitgeladen werden. In onze wagon waren we nog met 45 man over van de 80. In de meeste wagons was dat het geval. Met dat transport van 8 jours avec Putte aux intempéries tués,,nl,J,,en,bateau,,nl,avait été tué,,nl,Quand je l'enviais et je pensais,,nl,« Si j'avais été le seul,,nl,puis au moins la misère était au-delà »,,nl,Ravensbrück,,en,Ce fut un gâchis émacié sans espoir dans ce titubant dans les portes de Ravensbrück,,nl,Depuis combien de temps cela prendrait avant la libération est venue,,nl,La nourriture était désespérée,,nl,l'offre a disparu,,nl,parce que les puissants ont dû retirer les troupes allemandes à la Heimat,,nl,Puis, une fois tous les,,nl,puis une fois,,nl,jours, nous avons obtenu des aliments chauds,,nl,deux fois a été remis une parcelle Croix-Rouge,,nl,où les SS se traîna cigarettes et du chocolat,,nl,Ils avaient parfois la bonté de jeter dans un paquet entre des milliers et puis quand les combats étaient bien en cours,,nl: J. Schuit had het leven gelaten. Toen benijdde ik hem en dacht: ‘Was ik het maar geweest, dan was tenminste die ellende voorbij’.

Ravensbrück

Het was een hopeloos uitgemergeld zootje dat de poorten van Ravensbrück binnen strompelde. Hoe lang zou het nog duren voordat de bevrijding kwam? Het eten werd hopelozer, aanvoer was er niet meer, want de machtige Duitse legers moesten terugtrekken naar de Heimat. Dan eens om de 2 en dan eens om de 3 dagen kreeg men warm eten, twee keer werd er een Rode Kruis pakketje uitgedeeld, waar de SS zelf de sigaretten en chocolade uithaalde. Ze hadden soms de aardigheid om een pakketje tussen duizend man in te gooien en als dan de vechtpartijen goed aan de gang waren, les combattants ont été battus en dehors avec des morceaux de mégots de fer et de fusil,,nl,Il était terrible comme s'il y avait des combats de prisonnier en prisonnier à leur propre vie et la grande maladie,,nl,faim,,nl,Les Juifs étaient les plus horribles que je l'ai connu à Ravensbrück,,nl,S'il y avait une tranche de pain à manger,,nl,et certains Juifs sont arrivés,,nl,il a pris soin,,nl,parce qu'elle a sauté avec quelques hommes sur votre corps, puis a tiré souvent pas grand-chose à gauche et il est allé plus perdu dans le sable,,nl,Avec la remise de soupe est arrivé que la soupe de tonnes a été renversé parce que la distribution était pas assez rapide et a dû se battre pour obtenir de toute façon un peu d'eau chaude dans l'estomac,,nl,Si votre soirée dans le lit était alors les intestins et l'estomac grondait donc,,nl. Het was verschrikkelijk hoe of er dan gevochten werd van gevangene tegen gevangene om hun eigen leven en de grote ziekte, de honger. De Joden waren de verschrikkelijkste mensen die ik heb meegemaakt in Ravensbrück. Als men een snee brood stond op te eten, en er kwamen een paar Joden aan, dan was het uitkijken, want ze sprongen met een paar man op je lijf en dan schoot er vaak niet veel meer over en ging het meeste verloren in het zand. Met soep uitdelen gebeurde het dat de ton soep werd omgegooid omdat het uitdelen niet vlug genoeg ging en dan was het vechten om toch maar een beetje warm vocht in je maag te krijgen. Als je ’s avonds op bed lag dan rommelden darmen en maag zo, il était comme si elles ne pouvaient pas se mettre d'accord,,nl,les gens de la viande,,nl,Nous y étions sur le point,,nl,jours de séance,,nl,Nous avions juste le jour précédent avait un demi-paquet Croix-Rouge,,nl,que le beurre de livre que je l'avais laissé de,,nl,veulent de repos était,,en,balayées minutes,,nl,Il y a un Russe vers moi et demande si je le beurre,,nl,Je lui ai montré mon beurre,,nl,et il me demande la fête de la viande,,nl,Bien sûr, je Lüste viande,,nl,Je ne savais pas comment il avait l'air ou,,nl,mais seulement le son « viande fraîche » m'a fait revivre un peu,,nl,Il y avait le feu,,nl,Pan a continué et avant qu'il ne soit fait la plupart du temps plokje,,nl,il a également été passé par notre gorge,,nl,Le beurre et la viande ont été rapidement consommés,,nl,Puis au début de la Rus,,af,« Savez-vous ce que vous mangez de la viande,,nl,Nouveau,,ro.

Mensenvlees

Wij hadden daar ongeveer 10 dagen gezeten. Wij hadden net de vorige dag weer een half Rode Kruis pakket gehad, alleen het pond boter had ik er nog van over, want de rest was in 5 minuten geveegd, komt er een Rus naar me toe en vraagt of ik boter heb. Ik liet hem mijn boter zien, en hij vraagt of ik vlees lust. Natuurlijk luste ik vlees, ik wist wel niet meer hoe of het er uit zag, maar alleen de klank ‘vers vlees’ deed me weer een beetje herleven. Er werd vuur gemaakt, de pan ging over en voordat het plokje meestal gaar was, was het ook door ons keelgat verdwenen. Boter en vlees waren gauw opgegeten. Toen vroeg die Rus: ‘Weet je wel wat je voor vlees hebt gegeten?’Nou, Je ne me doutais pas quoi que ce soit et,,nl,parce qu'il avait mangé tout aussi fort que je,,nl,Il a dit que nous avions mangé un camarade,,nl,Je me suis moqué de lui dans,,nl,où il a été blessé et m'a emmené à la cuisine,,nl,Il avait traîné un cadavre et où même la viande a été afgevild,,nl,Je me tenais à l'air bizarre,,nl,mais me consolait,,nl,il a goûté notre délicieux et l'homme écoutèrent rien,,nl,Personne n'a pensé à quelque chose de temps après,,nl,Tout était votre silencieux,,nl,même votre mémoire n'a pas,,nl,Vous étiez plus animal que l'homme,,nl,V.D,,cs,Pol était dans une infirmerie et a empiré le jour,,nl,Les morts étaient même pas enterrés ou brûlés dans les crématoires et les couches que fascines pue sur eux-mêmes ou ont-ils été utilisés une couverture sur banc comme,,nl, omdat hij zelf net zo hard had gegeten als ik. Hij zei toen dat wij een kameraad hadden opgegeten. Ik maakte hem voor gek uit, waar hij kwaad om werd en mij mee nam naar de keuken. Daar had hij een lijk heen gesleept en waar nog vlees op zat afgevild. Ik stond toen even raar te kijken, maar troostte me daarmee: het heeft ons lekker gesmaakt en die man merkt er toch niets van. Niemand dacht ergens lang over na. Alles stond van je stil, zelfs je geheugen werkte niet meer. Je was meer dier dan mens. V.d. Pol lag in een ziekenbarak en werd met de dag slechter. De doden werden niet eens meer begraven of verbrand in het crematorium en lagen als takkenbossen over elkander te stinken of werden met een deken over ze heen gebruikt als zitbank. Mais cette misère a pris fin à nouveau,,nl,Avril a laissé là-bas,,nl,les femmes devaient marcher à Lubeck,,nl,Étant donné que beaucoup de femmes néerlandaises ont été parmi,,nl,Qu'ils sont arrivés,,nl,nous avons jamais entendu parler,,nl,Avril, nous avons été une fois de plus, nous avons été évacués camions chargés et emmenés dans un camp près de Stetten,,nl,Malchow a été appelé,,nl,Tout d'abord, qui sont en cours d'exécution autour ôtée du camp,,nl,et plus tard être enlevé le mauvais malade,,nl,mais jusqu'à présent, il n'a pas,,nl,Le russe bombarde la nuit de la ville et le camp,,nl,Le lendemain matin, les Russes étaient arrivés et encore Egyptiens Putten étaient dans une situation désespérée restait que ne peut jamais voir la Hollande,,nl,En Machow nous étions encore avec,,nl,Néerlandais à l'autre,,nl. 24 April vertrokken er 800 vrouwen die moesten lopen naar Lübeck. Daar zaten veel Hollandse vrouwen onder. Of ze er aangekomen zijn, daar hebben we nooit iets van gehoord. 30 April werden wij maar weer eens geëvacueerd op vrachtwagens werden we geladen en naar een kamp gebracht in de buurt van Stetten. Malchow heette dat. Eerst werden die nog door het kamp rondliepen weggebracht, en later zouden de erge zieken worden weggebracht, maar zo ver kwam het niet. De Rus bombardeerde ’s nachts de stad en het kamp. De andere morgen waren de Russen zelf gearriveerd en weer waren Puttenaren in een hopeloze toestand achtergebleven die wellicht nooit Holland meer zouden zien. In Machow waren we nu nog met 6 Hollanders bij elkander. Plus tard, il est apparu que dans d'autres casernes étaient encore plus,,nl,libéré,,nl,Pouvons-nous été libérés par le russe,,nl,qui était grand temps,,nl,peste faim ne suffisait pas,,nl,Les poux parcouraient en grand nombre sur notre corps,,nl,Elle mord des trous dans votre peau et a commencé à s'y installer,,nl,Si nous au afveegden matin avec un heibezem,,nl,nous étions l'autre demain beaucoup plus complète,,nl,Un soupir de soulagement a,,nl,Mai, le drapeau blanc dans le camp a été élevé,,nl,La première attaque était sur la cuisine,,nl,Pour les SS - ers avaient des aliments cuits toute la nuit pour les soldats qui étaient en première ligne,,nl,Mais pourrait heureusement pour nous, ils n'ont pas pris plus de chaudières au contenu,,nl,kapos qui a fait parler encore et je voulais tirer leur matraque,,nl,ont été battus vers le bas avec des cuillères à soupe aux bouilloires,,nl.

Bevrijd

1 Mei werden wij door de Rus bevrijd, wat hoog tijd was. De hongerplaag was niet meer genoeg. De luizen zwierven in groten getale over ons lichaam, Ze beten gaten in je huid en gingen zich daarin nestelen. Als wij ons ’s morgens met een heibezem afveegden, zaten wij de andere morgen weer veel voller. Er ging een zucht van verlichting toen 2 mei de witte vlag in het kamp omhoog werd gehesen. De eerste aanval was op de keuken, want de SS – ers hadden de hele nacht eten gekookt voor de soldaten die in de frontlinie zaten. Maar gelukkig voor ons konden ze de ketels met inhoud niet meer meenemen. De 2 kapo’s die nog praatjes maakten en hun gummistok wilden trekken, werden met soeplepels bij de ketels neergeslagen. Leur règle était hors,,nl,Je buvais,,nl,l soupe de pois et a mangé la moitié tête est un cochon et ne l'a pas empêché de,,nl,L'autre jour, je me suis fracassé,,nl,Incroyablement mauvais et moche mince regard retourné si j'avais mangé,,nl,Mais après quelques jours de manger du pain sec a été corrigé à nouveau,,nl,I,,nl,il était préférable d'ajouter,,nl,est allé dans l'après-midi à la ville pour habiller pour tous, puis est revenu la nuit avec le pantalon de l'homme et chemise,,nl,Quelques jours après que nous avons été libérés, nous avons cherché une logeuse,,nl,nous avons vite trouvé et où nous allions sans nous avions organisé,,nl,laissant derrière G,,nl,v,,ru,ruisseau,,nl,Il y avait assuré qu'il était inclus dans l'hôpital russe,,nl. Ik dronk 7 liter snert op en at een halve varkenskop op en wist nog van geen uitscheiden. De andere dag moest ik het ontgelden. Ontzettend beroerd en de snert kwam er dunner terug als ik ze had opgegeten. Maar na een paar dagen droog brood eten was dat weer verholpen. Daar ik van de 6 er nog het best aan toe was, ging in ’s middags naar de stad om kleding voor allemaal en kwam dan ook ’s avonds terug met voor de man een broek en hemd. Een paar dagen nadat we bevrijd waren gingen wij op zoek naar een kostjuffrouw, die wij gauw vonden en waar wij heengingen met het geen wij georganiseerd hadden, met achterlating van G. v. Beek. Daar werd voor gezorgd dat hij in het Russische hospitaal werd opgenomen. Met 5 l'homme que nous sommes arrivés à la veuve et nous étions tous heureux que nous à nouveau nos membres pourrait poser un bon lit,,nl,nous y étions quatre semaines et quand un ordre est venu du russe que tous les cours d'exécution kond quitter serment zone soviétique,,nl,Faire du vélo,,nl,Aalt Arendse et moi avions organisé un vélo et nous sommes allés une semaine après l'étape de la Pentecôte,,nl,Pédalé d'avoir un soldat russe se trouvait le long de la rue,,nl,qui nous a donné le signe d'arrêter,,nl,Nous avons pensé que je pouvais monter,,nl,mais le pilote n'a pas répondu,,nl,Les vélos ont été prises et nous avons pu marcher,,nl,Ce même jour, nous sommes arrivés à Luts,,nl,nous à une famille hollandaise qui a vécu,,nl,mangé et passé la nuit,,nl,Le lendemain a continué à Parchim,,nl. Vier weken zijn we daar geweest en toen kwam er een order van de Rus dat ieder die lopen kond ede Russische zone moest verlaten.

Fietsen

Aalt Arendse en ik hadden een fiets georganiseerd en wij gingen een week na de Pinksteren op stap. Après 25 km. Gefietst te hebben stond er een Russische soldaat langs de straat, die ons het teken gaf om te stoppen. Wij dachten dat me mee konden rijden, maar die vlieger ging niet op. De fietsen werden afgenomen en we konden verder lopen. Diezelfde dag kwamen wij in Luts, waar we bij een Hollandse familie die daar woonde, aten en de nacht doorbrachten. De volgende dag ging het verder naar Parchim, l'autre jour, nous avons été pris par les Américains,,nl,Qu'est-ce que la nourriture et des boissons est allé nous avons eu bien géant en russe,,nl,mais la façon dont ils ont géré la population allemande, en particulier les femmes et les filles,,nl,jusqu'au,,nl,années qui était horrible,,nl,simplement bestiale,,nl,J'avais six semaines,,nl,kg,,af,venir,,nl,Le pire est que mort jusqu'à présent après la libération des difficultés qu'ils se mangeaient à la mort,,nl,Les autres gars sont allés quelques jours plus tard, laissant derrière Jaap Tijdsma,,nl,Frites qui était si mauvaise dysenterie,,nl,il a été inclus dans l'hôpital civil et décédé il,,nl,Quand nous étions arrivés Américains gouverne la nourriture et l'emplacement inférieur,,nl,pain sec et de la bouillie hors de l'eau,,nl,qui était avec le russe d'autre,,nl. Wat eten en drinken aanging hadden wij het reuze goed gehad bij de Rus, maar de manier waarop ze met de Duitse bevolking omgingen en vooral met de vrouwen en meisjes van 12 tot en met 80 jaren dat was verschrikkelijk, gewoonweg beestachtig. Ik was in zes weken tijd van 46 kg op 66 gekomen. Het ergste was dat er na de bevrijding nog zo veel stierven aan de ontberingen of ze aten zich dood. De andere jongens gingen een paar dagen later met achterlating van Jaap Tijdsma, een Fries die zo erg aan de dysenterie was, dat hij in het burgerziekenhuis is opgenomen en daar is overleden. Bij de Amerikanen aangekomen kregen wij het slechter wat eten en ligging betreft. Droog brood en pap uit het water, dat was bij de Rus anders. Mais après quelques jours, il est allé en Hollande pour continuer,,nl,Enfin, après beaucoup de déplacements et en tirant les voitures, puis encore un peu avec le train,,nl,Nous sommes arrivés à Lunneburg,,nl,où nous avons été tamisé,,nl,SS - ers ont été sélectionnés et les ex - prisonniers politiques étaient sous la garde de la UNRA,,nl,De là, il est passé d'un hôpital pour faire avancer et nous étions toujours bien reçu,,nl,Après avoir d'abord passé une nuit dans Cleves,,nl,Nous sommes allés tôt le matin à la frontière néerlandaise près de Nimègue où ils ont été emmenés à un frère fondé,,nl,Nous avons été bien accueillis dans la nourriture et des boissons et des cigarettes et ont été immédiatement épouillé,,nl. Eindelijk na veel reizen en trekken met auto’s en dan weer eens een eindje met een trein, kwamen wij in Lunneburg aan, waar wij gezeefd werden. De SS – ers werden er uitgezocht en de ex – politieke gevangenen kwamen onder de hoede van de Unra. Vandaar ging het van het ene hospitaal naar het nadere en we werden steeds goed onthaald. Na eerst nog een nacht in Kleef doorgebracht te hebben, gingen wij ’s morgens vroeg over de Hollandse grens bij Nijmegen en werden daar naar een broedergesticht gebracht. Wij werden goed onthaald op eten en drinken en sigaretten en werden meteen ontluisd. Après le sommeil la nuit là-bas, nous avons de » mercredi matin transporté à toutes les parties du pays,,nl,retour à la maison,,nl,nous avions avant d'entrer dans l'église un petit accident,,nl,La semaine du conducteur avec sa voiture trop pour une voiture,,nl,de sorte que nous sommes arrivés en voiture et tout dans le fossé,,nl,Nous sommes tous venus avec une peur et demi costume humide,,nl,Je suis content d'avoir été à la maison,,nl,mais ne peut toujours pas obtenir sur elle,,nl,il y avait tant de pasteurs et prêtres dans les camps de concentration et vous rien remarqué de,,nl,Il n'a pas fait l'effort de parler un mot réconfortant mourir,,nl,En partie, je peux leur pardonner,,nl,car tout le monde avait beaucoup à faire avec eux-mêmes et tout le monde le voulait éloigné que possible,,nl.

Weer thuis

Voordat ik de gemeente binnenkwam hadden wij nog een klein ongelukje. De chauffeur week met zijn auto te veel uit voor een boerenwagen, met het gevolg dat wij met auto en al in de sloot belandden. Wij kwamen allen met de schrik vrij en een half nat pak. Ik was blij dat ik weer thuis was, maar kan er nog steeds niet over uit, dat er zo veel dominees en pastoors in de concentratiekampen zaten en je daar niets van merkte. Er werd niet de moeite gedaan om een stervende een troostwoord toe te spreken. Voor een deel kan ik ze dat vergeven, omdat een ieder genoeg met zichzelf te doen had en een ieder wilde het er zo goed mogelijk afbrengen, Pourtant, j'avais un pasteur ou le prêtre attend quelque chose de spécial,,nl,Morale était en Décembre,,nl,plus happé parce que,,nl,pour cent comptent sur ce serait sur la guerre pour Weihnachten,,nl,Lorsque cela ne se produisait,,nl,La plupart ont montré des sacs de courage dans les chaussures et de la pensée,,nl,« Depuis combien de temps il faudra encore maintenant,,nl,« Ils se sont assis dans le deuil femme,,nl,enfants ou ferme,,nl,avec le résultat,,nl,sans prise, ils étaient là plus sur .......,,nl. Het moreel werd in december 1944 het meest geknakt omdat 90 procent er op rekende dat de oorlog voor de Weihnachten afgelopen zou zijn. Toen dat niet gebeurde, lieten de meeste de moed in de schoenen zakken en dachten: ‘hoe lang zal het nou nog duren?’ en ze gingen zitten treuren over vrouw, kinderen of boerderij, met het gevolg: met geen dommekracht waren ze er meer uit te halen……..